Hukuk uyuşmazlıklarında arabuluculuk alanında; Kamu yararı olmayan (Boşanma, Ceza, Nüfus vs.) gibi kişilerin kendi serbest iradeleri ile tasarrufta bulunabilecekleri Alacak, İş, Tüketici, Ticaret, Tazminat, Miras, Nafaka, Kira, gibi konuların uzlaşmacı bir şekilde çözüme kavuşturulması mümkündür.

Hukuk uyuşmazlıklarında arabuluculuk kanununa(HUAK) göre arabuluculuğa ancak tarafların sulh olabileceği, hakkından vazgeçmesi ve iddiaları kabul etmesinin mümkün olduğu ve bir mahkeme kararının gerekmediği hallerde başvurulabilecek.

Örneğin tarafların boşanabilmesi ve çocuğun velayeti için mutlaka bir mahkeme kararı gerektiğinden taraflar bu gibi konuları arabulucuya götüremeyecekler. Yine uyuşmazlık aile içi şiddetten kaynaklanıyor ve Ceza Muhakemesi Kanunu’nda uzlaşma kapsamında sayılan suçlardan değilse o olay arabuluculuğa uygun olmayacak. Yani örneğin eşlerin birbirlerine şiddet uygulamaları, silahla yaralama, ölüme neden olan suçlar sonucunda istenen tazminatlar için arabulucuya gidilemeyecek. Ancak;

  • bütün kredi sözleşmeleri,
  • alım satım sözleşmeleri,
  • tüketici uyuşmazlıkları,
  • eser sözleşmeleri,
  • kira uyuşmazlıkları,
  • işçi alacakları,
  • deniz ticareti ve sigorta uyuşmazlıkları,
  • marka-patent uyuşmazlıkları,
  • boşanmadan sonraki mal paylaşım uyuşmazlıkları,
  • taksirle yaralama,
  • silahsız kasten yaralama,
  • hakaret,
  • tehdit,
  • konut dokunulmazlığının ihlali
  • ticari sırrın açıklanması gibi şikâyete bağlı suçların işlenmesi nedeniyle istenecek tazminatlarda arabulucuya gidilebilecek.  Örneğin ;

İŞE İADE TALEPLERİNDE ARABULUCUYA BAŞVURMA

İş sözleşmesi feshedilen işçi, fesih bildiriminde sebep gösterilmediği veya gösterilen sebebin geçerli bir sebep olmadığı iddiası ile fesih bildiriminin tebliği tarihinden itibaren bir ay içinde işe iade talebiyle arabulucuya başvurmak zorundadır. Arabuluculuk faaliyeti sonunda anlaşmaya varılamaması hâlinde, son tutanağın düzenlendiği tarihten itibaren,  iki hafta içinde iş mahkemesinde dava açılabilir.

İŞE İADE TALEPLERİNDE DOĞRUDAN DAVA AÇILIRSA YAPILACAK İŞLEMLER:

İşe iade ile ilgili taleplerde, arabulucuya başvurmaksızın doğrudan dava açılması halinde, davanın usulden reddedilir. Kesinleşen ret kararının da resen tebliğinden itibaren iki hafta içinde arabulucuya başvurulabilir.

İŞE İADE TALEPLERİNDE ARABULUCULUK SÜRECİ OLUMSUZ SONUÇLANIRSA YAPILACAK İŞLEMLER:

Arabuluculuk faaliyeti sonunda anlaşmaya varılamaması hâlinde, son tutanağın düzenlendiği tarihten itibaren,  iki hafta içinde iş mahkemesinde dava açılabilir. Mahkeme, davayı haklı bulursa;

1 – İşçinin işe iadesine,

2 – Boşta geçen süre için 4 aya kadar boşta geçen süre ücreti ve varsa diğer hakların parasal miktarına,

3 – Tazminat olarak 4 – 8 hafta arası işe başlatmama tazminatına hükmedilir.

Parasal alacaklara hükmedilirken, dava tarihindeki ücret esas alınır. Bu karar ile daha önce 2 davada elde edilen sonuç tek davada, neticeye bağlanmış olmaktadır. Bu davada hem işe iadeye hem de işe iade olmaması halinde ödenecek parasal haklar hüküm altına alınmış olmaktadır.